Neil Fortune

Locatie : atelier NDSM-Plein 49 (Kunststad 1e verdieping)

http://www.neilfortune.com

Fortune startte het werken met textiel in Amsterdam, iets wat in dit project, LIMINALITY, wederom een belangrijk basis vormt. Textiel heeft de potentie zijn eigen en andermans nieuwsgierigheid telkens weer opnieuw te blijven triggeren. Waar het medium ons uitnodigt om te kijken en aan te raken, vormt textiel evengoed een fundament voor gesprek en interactie. Kenmerkend aan Fortune’s werkmethode is deze interactie met publiek. Dit dient zich tijdens zijn werkproces aan en vormt de onderlegger voor de social sculptures die hij ons ook tijdens deze Open Studio presenteert.  

Fortune’s sculpturen zijn tijdens zijn werkperiode ontstaan vanuit verschillende gesprekken die hij aanging met mensen woonachtig in Tilburg. Hij nodigde hen uit om te midden van deze ruimte met hem te tekenen, begeleid door het gesprek dat zij samen voerden. In deze ‘traces of a conversation’, in de woorden van de kunstenaar, konden nieuwe verhalen verzameld worden. Verhalen over Tilburg, door Tilburg. Op roze, geschilderde post-it’s in de werken kunnen we onderscheiden: ‘Het Baksche Ven’, ‘Kruiken Zeiker’, en ‘Het land van Bosch en Heide.’  

“Ik heb een social sculpture mee naar PARK genomen die ik in een vorige werkperiode in Amsterdam heb gemaakt”, vertelt Fortune. “Daarin zag ik hier in Tilburg sterk de potentie van het materiaal. Niet eens de potentie van het materiaal áls werk, maar de potentie van het materiaal áls materiaal. Ik heb hier in PARK de tijd gehad daar in te duiken en te onderzoeken wat het materiaal zelf kan doen. Juist door met het materiaal te werken, kan ik iets uit elkaar halen en verkennen hoe dit verder kan worden opgerekt. Alsof het materiaal spreekt: ‘Dit is wat ik óók nog kan.’” 

Nadat Fortune de social sculpture uit Amsterdam al vroeg in zijn werkperiode opensneed en deconstrueerde – omwille van de vulling waarmee de sculptuur was gevuld – opende daar een nieuwe ruimte: een opengewerkt, ‘vernietigd’ doek dat tijdens zijn werkperiode verder onderzocht kon worden als beeld. “Wanneer ik de vulling uit een werk haal voor een ander werk, is dat eigenlijk een soort verplaatsing van de ziel van het werk. Het werk wordt zonder die vulling plat. De vulling geeft het werk kracht en is belangrijk, maar die handeling – het opensnijden – evengoed.”  

Deze ontrafeling van een eerder werk startte een nieuw proces van werken. De eerste stap in dit  werkproces is te zien in de drie grote werken die Fortune toont aan de achterwand van de ruimte. Zij kunnen als vooronderzoek worden beschouwd, maar  functioneren tegelijkertijd als zelfstandige beelden, met een eigen taal. “Ze zijn het vooronderzoek voor een  nieuwe stap in mijn proces, maar als ik naar ze kijk; dan zie ik evengoed autonome beelden.” Deze nieuwe methodiek heeft Fortune in een residency van één maand verder ontwikkeld in een serie werken die het ruimtelijke aspect van textiel verkennen. Onder een opengesneden, textiele bovenlaag zijn fragmentarische tekeningen waar te nemen. Alsof we door een venster kijken.  

Naast deze ontrafelde werken en nieuwe social sculptures, werkte de kunstenaar in PARK aan een serie werken op ‘papier’. In die serie vond hij een alternatieve ruimte voor reflectie. De werken doen aan als pagina’s uit een notitieboekje en verhalen het onderzoek dat Fortune naar zichzelf en binnen zichzelf startte, parallel aan de andere processen. “Ik vond het hier geweldig”, besluit Fortune. “De ruimte is groot, maar ik heb alle hoeken ervan gezien. Ik heb de ruimte gebruikt. Mijn werkperiode loopt nu af, maar het werk is niet per se ‘af’. Er kan verder aan worden gewerkt: dingen die ik minder prettig vindt mogen veranderen. En ik kan andere elementen aanbrengen.” Handelingen vormen voor Fortune daarmee telkens een aanzet voor nieuwe werken en kunnen altijd als dergelijk ‘vooronderzoek’ tot iets anders worden gelezen. Het werkproces van Fortune toont een staat die zich steeds kan oprekken en wil blijven verkennen.  

Een mooi voorbeeld hiervan is het werk dat Fortune samen maakte met Frans, één van de mensen die hij in PARK sprak en medewerker van het TextielLab. Het werk is, in tegenstelling tot de werken rondom, nog in de oorspronkelijke staat van de tekening: niet gekropt of gefragmenteerd door horizontale strepen. Het werk wacht op de mogelijkheden die zich in het doek gaan aandoen. “Het is een werk dat zeker een nieuwe aanzet gaat krijgen”, besluit Fortune, verwijzend naar de titel van het project. LIMINALITY. Fortune zoekt keer op keer een staat waarin ontrafeling plaats blijft vinden, vergelijkbaar met een bol garen. 

Liza Voetman, juli 2022